شاری سەققز دەکەوێتە باکووری ڕۆژئاوای پارێزگای کوردستان و دووەم گەورەترین شاری ئەم پارێزگایە. سەققز لە باکوورەوە لە پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژئاوا و شاری بوکان و لە ڕۆژئاواوە شاری بانە و لە باشوورەوە شاری مەریوان و لە ڕۆژهەڵاتەوە لە دیواندەرەوە نزیکە. هەروەها لە باشووری ڕۆژئاواوە دەکەوێتە نزیک عێراق. بەپێی دوایین سەرژمێری ساڵی 2015، ژمارەی دانیشتوانی ئەم شارە گەیشتووەتە 165 هەزار کەس، زۆربەی دانیشتوانەکەی پەیڕەوی لە ئایینی ئیسلام و ئایینی سوننە دەکەن و بە زمانی کوردی بە شێوەزاری سۆرانی قسە دەکەن. سەبارەت بە ناوی ئەم شارە، دەگوترێت ئەم ناوچەیە سەردەمانێک شوێنی نیشتەجێبوونی خەڵکی سکیتی بووە (یەکێک لە گەلانی یەکەم کە لە هەزارەکانی پێش زایین لە ئێراندا ژیاون) و ئەم شارە لە سەردەمی کۆندا ناوی سێکزای یان ساکز بووە.
بۆ زانینی ڕێنماییەکان کلیک لێرە بکە و بڕۆ بۆ سەقز
گردی زیوییە (گەنکە شوڕ) مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ هەزارەی یەکەمی پێش زایین و دەکەوێتە شاری سەقز، ناحیەی زیڤییە، گوندی زیڤییە و ئەم بەرهەمە لە ٤ی بانەمەڕی ساڵی ١٣٤٦ بە ژمارەی تۆماری ٧٦٢ وەک یەکێک لە بەرهەمە نەتەوەییەکانی ئێران تۆمار کراوە . لەم گردە دێرینە زۆر کەلوپەلی بەنرخ دۆزراونەتەوە کە هەموویان لە مۆزەخانەی ئێرانی کۆن هەڵکەوتوون.
بۆ زانینی ڕێنماییەکان و بۆ چوونە قەڵای زیویە کلیک لێرە بکە
ئه م کۆمپلێکسه له ناوه ندی سه ڕه کیی شاره که دا پاشماوه ی هێڵه کۆنه کانی بازاڕی سه ققز له خۆ ده گرێت، به هۆی دروست کردنی ناوه نده بازرگانییه کان له ده وروبه ڕیدا، تا ئێستاش به یه کێک له ناوه نده بازرگانییه سه ڕه کییه کانی شار داده نرێت.
بوونی دوورگەی بچووک لە ناو دەریاچەی ئەم بەنداوە هەلومەرجێکی لەباری بۆ شوێنی نیشتەجێبوونی باڵندە کۆچبەرەکان ڕەخساندووە و لە ڕووی سەیرکردنی باڵندەشەوە زۆر گرنگە. هەروەها سنووری ئەم بەنداوە و گوندەکانی شوێنی گونجاون بۆ گەشتیاران.
بۆ گەشتکردن و چوونە سەر ڕووباری زارینە کلیک لێرە بکە
مزگەوتی دوو منارە یەکێکە لە مزگەوتە مێژووییەکانی سەردەمی ئەفشاری شاری سەققز کە دەکەوێتە گەڕەکی میان قەڵا و لە بناری تاکە گردی مێژوویی ئەو شارە ( واتە نارین قەڵا) و لە ڕاستیدا هەر وایە هەڵکەوتووە لە چوارچێوەی کۆنی شارەکەدا، لەسەر شەقامی ئیمام خومەینی و پشت حوسێنییە. بەگوێرەی گێڕانەوە ناوخۆییەکان، مێژووی بیناکردنی مزگەوتەکە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی شێخ حەسەن مۆلان ئاباد کە یەکێک بووە لە عیرفان و بیرکارە بەناوبانگەکانی سەردەمی ئەفشاریە. نادر شا ئەفشار لە کاتی گەشتکردن بۆ بەغدا بە ناوچەی سەقزدا تێپەڕی. شێخ حەسەن مۆلان ئاباد داوای مزگەوتێکی بۆ خەڵکی شاری سەقز کرد، نادر شا ئەفشاریش فەرمانی دروستکردنی ئەم مزگەوتەی لە چوارچێوەی کۆنی شاری سەقزدا دەرکرد. لە ئێستادا ئەم مزگەوتە بە مزگەوتی شێخ حەسەن مولان ئاباد ناسراوە لای بەشێک لە دانیشتوانی ئەم دەڤەرە.
بۆ زانینی ڕێنماییەکان و بۆ چوون بۆ مزگەوتی دوو منارە کلیک لێرە بکە
سێرشیۆ سەققز یەکێکە لەو ناوچانەی کە کەشوهەوای باش و گوندی جوان و تەلارسازی تەقلیدی هەیە، کە دەکەوێتە سەر سنووری ئێران و عێراق و جێگەی سەرنجی گەشتیارانی سروشتە کە ساڵانە لە وەرزی بەهاردا گەشت بۆ ئەم ناوچەیە دەکەن.