سروآباد و هورامان

سروآباد

سروآباد یکی از شهرستان‌های استان کردستان است که در فاصله‌ی حدود ۹۰ کیلومتری از سنندج، مرکز استان، واقع شده است. بخش بزرگی از منطقه اورامانات که از جذاب‌ترین مناطق استان کردستان است در این شهرستان است.

شهرستان سروآباد در سال ۱۳۸۲ تشکیل شد و تا پیش از آن یکی از بخش‌های شهرستان مریوان بوده است. در حال حاضر این شهرستان از دو شهر و هشت دهستان تشکیل شده است و جمعیتی بالغ بر ۶۶۷۰۹ نفر را در خود جای داده است.

آب‌و‌هوای نقاط مختلف شهرستان سروآباد با توجه به تغییرات ارتفاع نسبت به یکدیگر متفاوت است و از مناطق کوهستانی و سردسیر تا مناطقی با آب‌و‌هوای تقریبا معتدل متغیر است.

منطقه‌ی اورامانات یا هورامانات بخش‌هایی از شهرستان‌های سنندج، کامیاران و سروآباد را در بر گرفته است. طبیعت کوهستانی، پوشش جنگلی و گذر رودخانه در کنار معماری پلکانی روستاهای اورامانات، این منطقه را به یکی از زیباترین بخش‌های استان کردستان تبدیل کرده است که گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند.

رودخانه‌ی سیروان که از رودهای مهم این ناحیه است از منطقه اورامان می‌گذرد. سیروان طولانی‌ترین رودخانه‌ی استان کردستان است که در نهایت وارد کشور عراق می‌شود و به رود بزرگ دجله می‌ریزد. علاوه بر این بیشتر قله‌های مرتفع و بالای سه هزار متر استان نیز در منطقه اورامان گرفته‌اند.

شهر اورامان تخت از زیباترین نواحی منطقه هورامان است. مردم هورامان بر این باورند که این روستا زمانی مرکز حکومت و پایتخت حکام محلی بوده و کلمه‌ی تخت به معنای پایتخت است. معماری پلکانی و بافت تاریخی اورامان تخت و طبیعت پیرامون آن از مهم‌ترین ویژگی‌های این روستاست.

مراسم سالانه عروسی پیر شالیار از مهم‌ترین آیین‌های مردم هورامان تخت است که هر سال تقریبا ۴۵ روز  بعد از شروع فصل زمستان و همزمان با جشن سده برگزار می‌شود. در چهل و پنجمین روز فصل بهار نیز مراسمی با نام کومسای در مزار پیر شالیار برگزار می‌شود.

روستاهای سرسبز و کوهستای دِزلی و درکی از دیگر روستاهای زیبای این منطقه هستند. این منطقه از تفرجگاه‌های اصلی مردم منطقه و گردشگران به شمار می‌رود. روستاهای زیبا و پرشمار دیگری نیز در این منطقه وجود دارند که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست.

چشمه آب معدنی بِل از دیگر جاذبه‌های گردشگری شهرستان سروآباد است که در مرز استان‌های کردستان و کرمانشاه واقع شده است. این چشمه بین دو روستای ناو در استان کردستان و هجیج در استان کرمانشاه قرار دارد.

مردم منطقه‌ی اورامان صنایع دستی قابل توجهی را تولید می‌کنند که از میان آن‌ها می‌توان به جولایی (نساجی سنتی)، کلاش دوزی و صنایع چوبی اشاره کرد.

جهت رفتن به سروآباد اینجا کلیک کنید

جاذبه های شهرستان سروآباد

کانی قل

کانی قُل نام چشمه‌ای در کوهپایه کوسالان میان روستاهای دورود و رزاب شهرستان سروآباد در استان کردستان است. این چشمه یکی از پدیده‌های جالب زمین‌شناسی است که بر اثر آب شدن برف ارتفاعات کوسالان در فصل بهار پرآب می‌شود.

برای رفتن به کانی قل اینجا کلیک کنید

روستای دزلی 

روستای دزلی از توابع سروآباد در استان کردستان است. با سنندج 115 کیلومتر فاصله دارد. دزلی را می‌توان دروازه ورود به طبیعت بکر و دیدنی منطقه هه ورامان دانست مخصوصا که با دروازه ای از صخره های عظیم دو طرف جاده روبرو میشوی.روستا به نسبت سایر روستاهای اطراف بزرگتر است و از لحاظ گردشگری وضعیت بهتر اما نه کاملا مناسبی دارد. طبیعت روستا شگفت انگیز است مخصوصا در فصل بهار که تا چشم کار می‌کند سرسبزی و چشمه های جوشان آب و گل های رنگ را می‌توان دید. دزلی در میان کوه های دلمرز، مهدی، دالانی و کمانجه قرار دارد و همین باعث شده تا کوهنوردان بسیار زیادی از شهرهای اطراف به این روستا بیایند. چند تپه باستانی در روستا وجود دارد که متاسفانه ثبت نشده اند و تابلو راهنما و اطلاعاتی از آنها در دسترس نیست. جمعه های فصل بهار در دزلی فستیوال های موسیقی  محلی برپاست که توسط خود مردم برپا می‌شود و دیدن صدها نفر با لباس های رنگارنگ کردی جو بسیار خوبی می‌سازد. هر ساله همزمان با مراسم پیرشالیار فستیوالی با نام جوانان و طبیعت در دزلی نیز برگزار می‌شود.رستورانهای کوچک که تنها کباب دارند در دزلی کم نیستند.کلانه های خوشمزه دزلی و توت فرنگی را حتما امتحان کنید.

جهت مسیریابیو رفتن به روستای دزلی اینجا کلیک کنید

روستای دره کی

روستای دره کی از توابع شهرستان سرو آباد استان کردستان و در فاصله ۵۰ کیلومتری جنوب سرو آباد قرار دارد.روستای دره کی در محدوده‏ای کوهستانی استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1700متر است . این روستا با اقلیمی مدیترانه ایی در فصل بهار آب و هوایی معتدل و مطبوع، در تابستان هوای نسبتآ گرم ، در پاییز سرد و در زمستان دارای آب و هوای خیلی سرد می‏باشد.

روستای دره کی به دلیل برخورداری از موقعیت ویژه جلوه‏ای زیبا و بسیار منحصر به فرد دارد.مناظر و چشم‏ اندازهای زیبای آن، در بیشتر فصول جذاب و جالب توجه است.کوه های  سه کو در شمال و کوه های دالانی و کمانجر در جنوب و روبه روی آبادی قرار دارند که زیبایی خاصی را به روستا و حتی منطقه داده اند.جاذبه‏ های طبیعی روستا را آبشار وه زه ن (سلور) ، منطقه ی زیبا ی قه لا خانی ، باغ های سلور و هزارانی و… تشکیل می دهند .

جهت مسیریابی و رفتن به روستای دره کی اینجا کلیک کنید

شهر هورامان تخت

تاریخچه روستای هورامانات

بر اساس مدارک برجای‌مانده در نزدیکی دهکده‌های ناو، هجیج و اسپریز مردمانی زندگی کرده‌اند که پیشینه آن‌ها حدود ۴۰ هزار سال تخمین زده شده است و در زمان پارینه‌سنگی بوده‌اند. از این دوره تاریخی، وسایل انسان‌های غارنشین، باقی‌مانده اجاق و تعدادی استخوان که شبیه به اسکلت بز کوهی است، در غارهای مرو و گیلان پیدا شده است. همچنین استخوان‌های انسان های نئاندرتال در غارهای شانیدر و بیستون کشف شده است که گفته می‌شود قدمت‌شان به بیش از ۴۰ هزار سال می‌رسد. به‌مرور زمان انسان‌هایی به این دهکده مهاجرت می‌کنند که بازمانده‌ آن‌ها در غاری به نام کناچه یافت شده است.

جالب است بدانید که محققان در حوالی دهکده روآر مدارکی از جمله یک گور وسیع از جنس سنگ با سقفی به‌صورت گنبد و تعدادی خانه را پیداکرده‌اند که نشان می‌دهد انسان‌هایی در عصر آهن در این ناحیه زندگی کرده‌اند و پیشینه‌ی آن‌ها را بیش از ۳۰۰۰ هزار سال تخمین زده‌اند. این یافته‌ها از تاریخی‌ترین آثار این منطقه به‌حساب می‌آید و معماری آن به ناحیه غرب زاگرس مربوط می‌شود. چراکه طراحی و ساخت آن به‌شکل خشکه چین است و نیز نزدیک روستای تنگی ور کتیبه‌ای یافت شده که گویا از دوران آشوری‌ها به یادگار مانده است. تصاویری از فرمانروای آشوری‌ها به اسم «سارگون دوم» روی این کتیبه حکاکی شده و همچنین سنگ‌نوشته‌ای به خط میخی یافت شده که بعد از ترجمه آن به‌وسیله کارشناسان، بر موضوع حمله‌های فرمانروای آشوری‌ها به مناطق اورامان و زاگرس اشاره شده است.

معماری پلکانی اورامان تخت و خانه‌های دیدنی آن، روستا را به‌شکل هرم‌گونه درآورده است که در راس این هرم قلعه‌ای باستانی قرار دارد. معماری پلکانی این خانه‌ها باعث شده است تا به روستای هزار ماسوله مشهور شود و به شکلی است که حیاط هر خانه پشت‌بام خانه‌ای دیگر است. معماری اورامانات و سرسبزی این منطقه کوهستانی رویایی، گویی پله‌هایی به‌سمت بهشت را تصویر می‌کند.

مراسم پیر شالیار در روستای هورامان (اورامان تخت) کردستان، هر سال در نیمه زمستان برگزار شده و عروسی «پیر شالیار» در سه روز جشن گرفته می‌شود. آرامگاه پیر شالیار که از مریدان شیخ عبدالقادر گیلانی بوده‌است در انتهای جاده‌ی آسفالته‌ اورامان قرار دارد. این مراسم شامل ذبح دام قربانی، دف زنی، خوردن آش مخصوص، و شب‌نشینی و تهلیل گفتن و دعا (ذکر)است.

جهت مسیریابی و رفتن به شهر اورامان تخت اینجا کلیک کنید

جهت مسیریابی و رفتن به معبد پیرشالیار  اینجا کلیک کنید

روستای بلبر

این روستابا ارتفاع ۹۰۰متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. رودخانه سیروان در کنار آن جاری است و تنها روستایی است که مناظرش طبیعی و بکر مانده‌است. این روستا علاوه بر سیروان دارای چشمه‌های فصلی موقتی هم به نام بلچمی هست که چشم هر بیننده ای را حیران می‌سازد وتنهاچشمه فورانی در ایران است که به طول ده متر فوران می‌کند. اما متأسفانه این چشمه‌ها را با ساخت چندین جای مصنوعی زشت کرده‌اند این روستا دارای سه ییلاق به نام‌های (ده ره ویان-شیره ده ره -عودالان) است. مردم روستا از نطر علمی وفرهنگی در سطح بالایی قرار دارند و بیشترین دانشجو را در منطقه دارا است. این روستا دارای سه مسجد دو مدرسه-مخابرات-شبکه اینترنت است. در این روستا یک سازمان مردم نهاد نیز به اسم انجمن تریفه هورامان وجود دارد.

جهت مسیریابی و رفتن به روستای بلبر اینجا کلیک کنید

روستای سلین

این روستا بر مسیر مهمترین مسیر طبیعت گردی استان یعنی مسیر مریوان به هورامان تخت و روستای گردشگری هجیج قرار گرفته است و این یکی از مزیت های گردشگری روستا در برنامه ریزی تورهای گردشگری است و به علت قرارگیری در منطقه حفاظت شده کوسالان دارای تنوع در گونه های جانوری و گیاهی بوده و این تنوع به توسعه اکوتوریسم در منطقه کمک شایانی کرده است.به علت احداث سد داریان در سال های اخیر، آب دریاچه پشت سد بخشی از زمین های روستا را در برگرفته و به همین دلیل روستای سلین آخرین روستائیست که در آن از طریق قایق، تردد به سایر روستاها مانند هجیج انجام می شود که معمولا این نوع تردد، در برنامه گشت های مسافرتی به صورت ترکیبی با سفرهای زمینی مورد استفاده قرار می گیرد.

جاذبه های روستای سلین به شرح زیر است:

ارتفاعات شاهو

ارتفاعات شاهو، نام بخشی از رشته کوه زاگرس می باشد که در امتداد روستای سلین قرار گرفته است. مسیر دسترسی به این ارتفاعات طولانی و با شیبی تند همراه بوده و مناسب کودکان یا افراد مسن نمی باشد. در قسمتی از مسیر باید از قلب جنگل عبور کنید. ابرها در نزدیکی شما قرار دارند و آواز پرندگان شما را به ادامه دادن مسیر دعوت می کند. این مسیر سراسر از هنر طبیعت پوشیده شده و هر چه جلوتر بروید، منظره های جذاب تری را خواهید دید.

رودخانه سیروان

رودخانه سیروان، از قلب زاگرس تا روستای سلین از مسیری پر پیچ و خم عبور می کند و رگ حیات این منطقه سرسبز می باشد. در مسیر رودخانه به هر طرف که نگاه کنید با طراوت و سرسبزی روبرو خواهید شد. جریان این رودخانه به قدری خروشان و پر قدرت است که سد داریان را بر آن احداث کرده اند.

پل روی رودخانه سیروان

اگر به دنبال منظره ای خیره کننده در روستای سلین می گردید، حتما سری به پلی که روی رودخانه سیروان قرار دارد، بزنید. عرض کم این پل فقط اجازه عبور یک خودرو به طور همزمان را می دهد. زیبایی این پل فقط زمانی که به نیمه آن برسید، نمایان می شود. منظره ای خیره کننده روی یکی از بزرگ ترین رودخانه های استان کردستان انتظار شما را می کشد.

قلعه سلین

از آنجا که طبق شواهد تاریخی قدمت روستای سلین به بیش از 900 سال می رسد، باستان شناسان زیادی امیدوار بودند که کشفی تاریخی در این منطقه صورت پذیرد. حفاری های زیادی انجام شد تا اینکه اخیرا در 1.5 کیلومتری جنوب سلین موفق به کشف قلعه ای تاریخی شدند. با وجود اینکه بقایای زیادی از این قلعه  باقی نمانده، دانشمندان قدمت آن را مربوط به دوران پس از اسلام دانسته و عمرش را بیش از 1000 سال تخمین می زنند.

جهت مسیریابی و رفتن به روستای سلین اینجا کلیک کنید

 کانی بل 

چشمه بل، یکی از جاذبه های حیرت انگیز ایران به حساب می آید که در منطقه اورامانات کردستان واقع است. چشمه کانی بل که حجم آب حیرت انگیزی دارد در نزدیکی روستای ناو و حجیج واقع است و به رودخانه سیروان می ریزد. این چشمه از ارتفاعات کوهستان تخت تغذیه می شود و بسیار پر خروش است. چشمه و رود بل با ۱۵ متر طول، به عنوان “کوتاه ترین رودخانه دنیا” شناخته شده است . این چشمه که در محل و زبان کردی به نام کانی بل معروف است و احتمالا نام خود را از خدای آب بابلیان باستان که بل نام داشت گرفته است، در دو کیلومتری هجیج و در فاصله کمی از رودخانه سیروان واقع شده و آب آن پس از خروج از دل کوه، تشکیل آبشاری پر خروش داده و به رودخانه میریزد.

جهت مسیریابی و رفتن به کانی بل اینجا کلیک کنید

روستای دیوزناو

 در جنوب غربی استان کردستان و در منطقه اورامانات شهرستان سروآباد با فاصله ۴۵ کیلومتری از مرکز این شهرستان واقع شده است.

این روستا ما بین رودخانه سیروان و کوه شاهو قرار گرفته است،  پس از گذشتن از راه‌های صعب‌العبور در دامنه رشته کوه‌های شاهو، به این روستا می‌رسیم، روستایی که دارای قدمتی هزاران ساله است.

وجود آبشارهای متعدد، سرسبزی‌ و بکر بودن طبیعت آن منطقه این روستا را به روستای گردشگری مبدل کرده است.

 از جمله روستاهای پلکانی و گردشگر پذیر استان است که در زمینه های مختلف صنایع دستی ، گردشگری کشاورزی و گردشگری ورزشی حرف برای گفتن دارد. ارغوان بافی صنایع دستی مختص این روستاست که دیوزناو در سال ۱۳۹۹ به عنوان روستای ارغوان بافی ثبت ملی

شد.

 از دیگر صنایع این روستا پرورش ماهی است که به دلیل منابع آب جاری و پاک پررونق بوده و ده ها واحد پرورش ماهی در این روستا .احدات گردیده است

 

جریان زندگی در این روستا فقط انجام کار های روزمره سپری نمیشود. مردم این روستا در قعر این دره  حتی استعداد های ورزشی خود را پرورش می دهند.

 

وجود یک زمین فوتبال و شور و شعف بازی در آن،  جلوه ای متفاوت از جاذبه های گردشگری این روستا به نمایش گذاشته است.

 

بارزترین خصوصیت دیوزناو رویداد نوروز کوردی هست. این منطقه بهار زودتری از سایر مناطق را تجربه می کند و چونکه در این روستا هوا زودتر گرم می شود، از گذشته شروع فصل بهار را، اول اسفند قرار می دادند و جشن نوروز را آن موقع از سال برگزار می کردند که به نوروز کوردی مشهور هست.

 

 

روستای بیساران

 

بیساران روستایی سرسبز از توابع شهرستان سروآباد استان کردستان است که در فاصله ۴۱ کیلومتری سروآباد و ۹۶ کیلومتری جنوب غربی شهر سنندج (مرکز استان) جای دارد. این روستا از شمال به روستاهای سالیان، نجی و سفیدبن، از جنوب به روستاهای ژان و پایگلان، از غرب به روستاهای نسنار، هرسین و بوریدر و از شرق به روستا های شیان، هویه و سرهویه محدود می شود. با نگاهی به غارهای زیبا و حیرت انگیز این روستا از جمله مرجهول و مرعزیزه می توان به تاریخ سکونت انسان در بیساران پی برد. جمعیت این روستا براساس آخرین سرشماری انجام شده حدود چهار هزار نفر (745 خانوار) است که اغلب از طریق کشاورزی و دامداری امرار معاش می کنند.

دیدنی ترین جاذبه های بیساران

این روستا علاوه بر طبیعت زیبا، باغ ها و رودهای پرآب دارای جاذبه های دیدنی و گردشگری دیگری در اطراف می باشد که در ادامه به معرفی برخی از آنها می پردازیم.

 

قلعه داسیران در فاصله دو کیلومتری قسمت غربی روستا بیساران است که در سال ۱۳۵۳ به ثبت ملی رسیده و سنگ بنای آن از ساروج می باشد . در صورت سفر به روستا بیساران پیشنهاد می شود از این جاذبه تاریخی دیدن به عمل آورید. جالب است بدانید افراد ساکن در این روستا تابع دین و آئین داسنی بوده اند که امروزه به آئین ایزدی شهرت دارد.

 

مسجد جامع بیساران که قدمت آن به قرن هشتم هجری باز می گردد، اولین بار توسط سید بابا شیخ از بزرگان این منطقه بنیان گذاری شد ه است و از این رو در میان بومیان منطقه با نام مسجد بابا شیخ نیز شناخته می شود.

بهترین زمان سفر

آب و هوای روستا به دلیل قرار گرفتن بین کوهای مرتفع شه نشین و کوری هه وریشان معتدل و کوهستانی است به گونه ای که زمستان های پر برف و تابستان های معتدل و خنک دارد، از این رو بهترین فصل سفر یه بیساران بهار و تابستان می باشد. اگر به دنبال مکانی دنج و امن با حال و هوای زندگی روستایی در طول سفر خود به این منطقه می گردید، 

 

روستای دلمرز 

روستای دلمرز از روستاهای قدیمی کردستان است ، وجه تسمیه روستا به گفته اهالی، دالان مرز بوده است زیرا در گذشته کاروان ها برای استراحت یکی،دو روز در دلمرز می ماندند و سپس از آن عبور می کردنداما به علت شرایط منطقه طی سالیان گذشته نام روستا چندین بار تغییر کرده است. بعد ها نام آن به سرمرز تغییر می کند زیرا یزد گرد سوم به علت دور بودن منطقه تحت حاکمیت خود آن را مرز منطقه قرار داد. دره مرز نام بعدی این روستا بود که به علت قرار گرفتن در یه دره عمیق که رودخانه سیروان ار آن می گذرد به دره مرز تغییر نام یافت.

روستای دلمرز، در یک محدوده کوهستانی،استقرار یافته و بافتی متراکم و به هم فشرده دارد؛ استقرار روستا در شیب ملایم موجب پلکانی شدن بخشی از خانه‏ ها شده است،به طوری که سقف مسطح بام یک خانه، حیاط خانه دیگر است.

 

بیشتر کوچه‏ های قدیمی باریک و طولانی هستند. در ساخت خانه‏ های جدید، از مصالح تیرآهن، سیمان، گچ و مانند آن‏ها استفاده می‏شود.

اقتصاد این روستا بر پایه زراعت، باغداری ،دامداری ، پرورش زنبور عسل و به صورت سنتی  مشاغل خدماتی و صنایع دستی استوار شده است.کشت آبی و دیمی در روستا رواج دارد ؛ آب آشامیدنی و زراعتی از طریق چشمه گول گولین و رودخانه سیروان، تأمین می‏شود؛ گندم ، جو ، نخود ،عدس، توت فرنگی ، انار ، گردو ،توت،زردالو و انواع لبنیات شامل شیر،ماست ،پنیر،دوغ،کشک مهم‏ترین محصولات روستا هستند.

جاذبه های گردشگری

روستای دلمرز به دلیل برخورداری از موقعیت ویژه جلوه‏ای زیبا و بسیار منحصر به فرد دارد.مناظر و چشم‏ اندازهای زیبای آن، در بیشتر فصول جذاب و جالب توجه است.مهم‏ترین جاذبه‏های طبیعی روستا رودخانه سیروان از به هم پیوستن تمامی رودهای بخش جنوبی غربی، غرب و مرکز استان، مانند رودخانه‏ های قشلاق، گاو رود ، تشکیل یافته است.

چشمه گول گولین محل تجمع دسته عظیمی از ماهیان ازنوع قاشانی است که زمینه کسب درآمد را برای اهالی روستا محیا می کند، این ماهیان در اواخر شهریور تا اواسط آذر در داخل این چشمه جمع می شوند. مردم روستا در گذشته با صید ماهی نیاز غدایی خود را تامین کرده و اضافه آن را به سایر روستاها می فرستادند و با سایر خوراکی ها مبادله می کردند و به این گونه نیاز غذایی خود را برای تمام سال تهیه می کردند.

و این جاذبه های گردشگری زیبا می توانند برای دو سه روز بهترین لحظات گذران اوقات فراغت را برای دوستداران طبیعت فراهم آورد.

طبیعت بکر و دست نخورده ،وجود شرایط مساعد جوی در چهار فصل و صید ماهی نیز از توانمندی های گردشگری روستا می باشد لذا برای گردشگران بخصوص کوهنوردان در فصل بهار  سفر یک دو روزه خالی از لطف نیست .

پوشش گیاهی و درختان :پوشش گیاهی روستا شامل انواع گیاهان مانند گل گاو زبان، خاکشیر ، ختمی ، بابونه ، گاو زبان ، شقایق، بو مادران، آویشن، شیرین بیان، پونه، کنگر، ریواس، خوژه، قارچ و گون که کاربرد غذایی، دارویی و صنعتی دارند و کاسنی و انواع درختان بلوط، کیکم، ارژن ، بنه، انار ، ون ،زالزالک ، گلابی و انجیر و اطراف روستا را مراتعی سرسبز، در برگرفته است. پوشش گیاهی مناسب برای چرای دام را داراست.

جانوران: گونه های جانوری در زیستگاهای روستا شامل شغال ، گرگ ، خرس ، بزکوهی ، روباه ، خرگوش ، گراز ، خوک و به گفته بعضی از مردم روستا گونه نادری از یوزپلنگ.

 

راه های ارتباطی روستا 

راه های دسترسی روستا به  شهرهای مختلف از جمله کامیاران، پاوه، سروآباد و سنندج قابل دسترسی است اما راه ارتباطی موجود خاکی و صعب العبور  است.